การก่อสร้างอาคาร บ้านพักอาศัยเป็นการสร้างเพื่อแสดงถึงอาณาเขตที่เป็นสัดส่วนของบุคคล เป็นเอกสิทธิ์ที่พึงมีพึงได้ และจะต้องไม่ล่วงล้ำกรรมสิทธิ์ของผู้อื่นเช่น
ที่ดินส่วนบุคคล (พื้นที่ข้างเคียง) หรือไปซ้อนทับกับที่สาธารณะของแผ่นดิน กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับการควบคุมการก่อสร้างอาคาร บ้านพักอาศัยใหม่ ที่เราทุกคนควรศึกษาไว้ อาทิ
- อาคารบ้านพักอาศัยสูงไม่เกิน ๘ เมตร และสร้างบนที่ดินติดถนนกว้างไม่ถึง ๖ เมตร จะต้องถอยตัวอาคารบ้านพัก ห่างจากกึ่งกลางถนน ไม่น้อยกว่า ๓ เมตร
- อาคารบ้านพักอาศัยสูงเกินกว่า ๘ เมตร และสร้างบนที่ดินติดถนนกว้างไม่ถึง ๑๐ เมตร จะต้องถอยตัวอาคารห่างจากกึ่งกลางถนน ไม่น้อยกว่า ๖ เมตร
- อาคารบ้านพักอาศัยสูงเกินกว่า ๘ เมตร และสร้างบนที่ดินติดถนนกว้างขนาด ๑๐-๒๐ เมตร จะต้องสร้างอาคารถอยห่างจากที่ดิน จากเขตที่ดินเป็นระยะ ๑ ใน ๑๐ เท่าของความกว้างถนน
- อาคารบ้านพักอาศัยที่สูงเกินกว่า ๘ เมตร และสร้างบนที่ดินติดถนนกว้าง ๒๐ เมตรขึ้นไป จะต้องสร้างอาคารถอยห่างจากเขตที่ดิน เป็นระยะอย่างน้อย ๒ เมตร
- อาคารบ้านพักอาศัยที่สร้างใกล้แม่น้ำ คู คลอง ลำราง ที่แคบกว่า 10 เมตร จะต้องถอยตัวอาคารห่างจากขอบที่ดินอย่างน้อย ๓ เมตร
- ถ้าแหล่งน้ำนั้นกว้างกว่า ๑๐ เมตร จะต้องถอยตัวอาคารห่างจากขอบที่ดินอย่างน้อย ๖ เมตร
- ถ้าเป็นแหล่งน้ำขนาดใหญ่ เช่น บึง ทะเลสาบ หรือทะเล จะต้องถอยให้ตัวอาคารห่างจากของที่ดินอย่างน้อย ๑๒ เมตร
- หากเป็นสิ่งก่อสร้างอื่น ๆ เช่น สะพาน ท่าเรือ อู่เรือ เขื่อน มีความจำเป็นต้องสร้างรั้วชิดแหล่งน้ำ ให้ยื่นขออนุญาตต่อทางราชการ ต่างหากจากอาคารบ้านพักอาศัย
- ไม่สร้างอาคาร บ้านพักอาศัยให้มีส่วนหนึ่งส่วนใด ยื่นหรือรุกล้ำเข้าไปในเขตที่ดินผู้อื่น
- หากผนังด้านข้างอาคาร บ้านพักอาศัยเป็นช่องเปิดต่าง ๆ เช่น ประตู หน้าต่าง ๆ แนวระเบียง จะต้องถอยร่นจากขอบที่ดินเป็นระยะ ๒ เมตร สำหรับชั้นหนึ่งและชั้นสองและถอยเป็นระยะ ๓ เมตร สำหรับชั้นสาม
- หากผนังข้างอาคาร บ้านพักอาศัยเป็นผนังทึบ และมีความสูงไม่เกิน ๑๕ เมตรให้เว้นระยะไว้อย่างน้อย ๕๐ เซนติเมตร หรือถ้าต้องการสร้างผนังให้ไปจนชิดแนวขอบจริง ๆ ต้องให้เพื่อนบ้านเซ็นยินยอมเสียก่อน เนื่องจากเวลาก่อสร้างนั้น ช่างอาจต้องวางนั่งร้านเพื่อทาสีฉาบปูนในเขตที่ดินของเพื่อนบ้าน (หากพื้นที่ใช้สอยรวมแล้วกว้างกว่า ๓๐๐ ตารางเมตร จะต้องเว้นระยะห่างอย่างน้อย ๑ เมตร โดยทุกกรณี)
- กรณีที่บ้านสูงเกิน ๑๕ เมตร จะต้องให้ผนังทึบถอยห่างจากขอบที่ดินอย่างน้อย ๕๐ เซ็นติเมตร (หากพื้นที่ใช้สอยรวมแล้วกว้างกว่า ๓๐๐ ตารางเมตร ห้ามสร้างชิดเด็ดขาด)
ก่อสร้างอาคาร บ้านพักอาศัยบนที่ดินนั้น ตามกฎหมายกำหนดให้เปิดเป็นที่ว่างไว้ไม่น้อยกว่า ๓๐ เปอร์เซ็นต์ โดย ๗๐ เปอร์เซ็นต์ เพื่อการก่อสร้างบ้านพักอาศัย (ที่ว่างหมายถึงพื้นที่อันปราศจากสิ่งปกคลุม ซึ่งอาจจัดเป็นบ่อน้ำ สระว่ายน้ำ บ่อพัก น้ำเสีย ที่พักขยะมูลฝอย เป็นต้น)